Hallo Michiel,

Bij het bedenken wat ik als intro zal schrijven bij deze herfst-editie, moet ik onwillekeurig denken aan ''t Is weer voorbij, die mooie zomer'. Uit een liedje van de onlangs overleden Gerard Cox. Er zijn zo van die teksten van liedjes die al lang met je meereizen en af en toe boven komen drijven.

Het doet me direct ook denken aan het nieuws, onlangs, dat Frits Spits stopt met radio maken. Ik herinner me dat we 'De Avondspits met Frits Spits' op de radio aanzetten tijdens het eten, thuis bij mijn ouders. Ik was toen zo'n 9 of 10 jaar. Hij heeft 52 jaar radio gemaakt, zo blijkt.

Wat er zoal in ons opgeslagen wordt, gedurende ons leven, hoe dat met ons meereist en bepaalt wie we vandaag zijn. Ik kan me er elke dag nog over verbazen en verwonderen.

Ik kom er steeds meer achter: datgene wat ieder van ons meeneemt vanuit zijn jeugd is zo bepalend. Gisteren nog vertelde een cliënt: 'Ik heb mezelf altijd het verhaal verteld dat ik een zorgeloze jeugd heb gehad. En in zekere zin was dat ook zo. Maar nu ik beter inzoom kan ik zien dat waar ik vandaag mee worstel, zijn oorsprong heeft in mijn gezin van herkomst. En dat ik dat aan te kijken heb voordat ik verder kan.' Ontwikkeling vraagt bereidheid om achterom te kijken.

Nu de herfst en de winter er aan komen, komt ook de tijd van reflectie en terug naar jezelf er weer aan. Voor mij, maar wellicht ook voor jou.

In deze mail neem ik je mee in wat activiteiten en geef ik je een paar tips om - nu de avonden wat langer worden - de tijd te nemen voor reflectie en herstel.

Warme groet, Michiel

Varen met de ikigai

Onlangs voer ik voor het eerst sinds enige tijd weer uit met een groepje ondernemers/leiders met mijn eigen boot. Het was ook de eerste keer dat ik met mijn nieuwe boot, de Ikigai, uitvoer rond het thema 'Focus op purpose'.

Ikigai is Japans voor 'roeping', 'purpose', 'raison d'être' of, in goed Nederlands, 'reden om je nest uit te komen'. We hebben het er zelden over, maar de betekenis die we geven aan ons leven en ons werk is een belangrijke motor. Zodra de betekenis wegvalt, ontstaat er een energielek en valt de motor stil. Over het belang om hierover met elkaar in gesprek te zijn kan ik veel zeggen, maar een van de deelnemers verwoordde het prachtig tijdens de middag op het water:
'Wanneer heb je het hier nou over? Ik met niemand, niet met vrienden, niet met mijn gezin, en niet in mijn bedrijf. Prachtig dat we het hier nu over kunnen hebben!'

De waarde van het gesprek en de vragen die hij gesteld kreeg van de mede-opvarenden hielpen hem beter zicht te krijgen op waarom hij doet wat hij doet en wat de waarde daarvan voor anderen mag zijn.

Morgen vertrek ik weer met een groep. Ik heb er zin in en ben benieuwd welke ontdekkingen er nu weer gedaan worden!

Lijkt dit jou ook wat? Of is het iets voor je management team of netwerk of vriendengroepje? Weet je welkom!

Neem een kijkje op deze pagina 'focus op je purpose' over een dag op het water met de ikigai.

Blogserie Tao en leiderschap

De vraag 'wat is goed leiderschap' houdt mensen al eeuwen lang bezig. Ook de vraag of leiderschap beperkt is tot mensen met een leidinggevende positie of niet, is er een die mensen al lang bezig houdt.

Voor mij begint leiderschap met zelfleiderschap en komen we allemaal in ons leven in posities of situaties waarbij we 'leiderschap moeten nemen'. Of je nu ouder wordt van een kind, teamlid of coach van een sportploeg, projectleider van het buurtfeest of in professionele zin een leidinggevende rol krijgt, leiderschap is overal.

De Chinese levensfilosofie Tao heeft mij al lang geïnspireerd in mijn leven en leiderschap. En die inspiratie wil ik graag doorgeven, vandaar dat ik een serie blogs heb geschreven over Taoïsme en leiderschap.

Maakt het je nieuwsgierig? Je vind ze als je hier doorklikt.

Training psychologische veiligheid

In september ging bij Alba-academie in Veldhoven de eerste editie van mijn training 'Psychologische Veiligheid' van start. Drie dagen die in het teken staan van de vraag 'wat is psychologische veiligheid en hoe bevorder ik het in de relaties met mensen om me heen?' 

Het is een interactieve training, met weinig theorie en met veel oefening en dialoog. De theoretische basis ligt in mijn boek 'De leider als baken - Zo breng je psychologische veiligheid in jouw organisatie!', dat de deelnemers bij aanvang ontvangen en wat dient als 'syllabus'.

Op 7 november vindt de afsluitende 3e dag plaats. Die dag staat in het teken van praktijkvoorbeelden die de deelnemers zelf inbrengen en van feedback die ze hebben opgehaald over hun eigen leiderschap.

Wil je weten of dit ook iets voor jou of een van je collega's kan zijn? Voor volgend jaar staan er ook weer twee edities op de planning! In het voorjaar (start op 23/03/2026) en najaar (start op 02/10/2026). Meer informatie en inschrijven op de website van Alba-academie.

Boek-event 'Leiden vanuit Mannelijke Kracht - mythes ontrafeld'

Vorig jaar publiceerde ik, samen met mijn collega's Jakob van Wielink en Marnix Reijmerink, ons boek 'Leiden vanuit Mannelijke Kracht - mythes ontrafeld'. We schreven het boek ter ere van het vijfjarig bestaan van onze workshop 'Leiden vanuit Mannelijke Kracht' bij De School voor Transitie.

Uit alle verhalen van deelnemers destilleerden we 13 thema's die gaan over mens-zijn en man-zijn vanuit hoofd en hart, waarbij zachte kracht voorrang krijgt boven ongenaakbaar en onkwetsbaar.

Op 26 september vierden we, samen met 80 deelnemers, het verschijnen van het boek en het belang van het werken met mannen op het boek-event in het auditorium van Rudolf Magnus in Utrecht.

De cabaretier Fimme Bakker en zijn vader, de bekende oud-psychiater Bram Bakker, waren aanwezig om met elkaar en de zaal in gesprek te gaan over wat zij geleerd hebben over man worden. Waarbij aangetekend dat zowel Fimme als zijn vader worstelen met verslavingen. Deze worstelingen en het aankijken van hun oude pijn en hun demonen kwamen ruimschoots aan bod. Het liet eens te meer zien dat juist het risico nemen om zichtbaar te worden, helend en inspirerend is.

Het boek-event is voorbij, maar het boek is er nog! En de workshop ook!

Het boek is te bestellen bij Management Boek via deze link.

Meer informatie over de workshop en de mogelijkheid tot inschrijven via deze link naar De School voor Transitie.
De workshop van oktober zit vol, die van december heeft nog plek (daar tref je mij ook als begeleider).

Tips voor reflectie en herstel

Nu de dagen weer korter worden en het buiten kouder wordt, worden de avonden langer en trekken we ons wat meer terug in huis. Een paar tips om die lange avonden goed te besteden en te gebruiken voor herstel in deze drukke tijd met veel informatie en prikkels vanuit de wereld om je heen.

Journalling - schrijven, met een pen

Het brein is gebaat bij schrijven met de hand. Uit onderzoek blijkt dat schrijven met de hand veel meer breinprocessen activeert dan schrijven met de computer, de laptop of op je telefoon.

Schrijven met de hand laat je vertragen en zet zowel je emotionele als je creatieve en je denkende brein in beweging. Een interessant YouTube filmpje hierover vind je hier.

Vragen waarover je aan jezelf zou kunnen schrijven is: 'Welk verlangen geef ik vandaag te weinig ruimte?' en 'Wat zou ik in 2026 kunnen doen om dat verlangen meer ruimte te geven?'

Binnenkort kom ik met een twee-wekelijkse inspiratiemail, die je gaat helpen met reflecteren. Waarin ik je vragen stel die je aanmoedigen om koers te zetten naar je eigen ikigai.

Ademhaling - onderschatte noodzaak

Ademhalen is zo vanzelfsprekend, dat we bijna vergeten hoe belangrijk het is om goed adem te halen.

Hoe hoger de ademhaling in ons lijf zit, hoe vluchtiger en hoe hoger de frequentie, wat ons gespannen en onrustig maakt. De kunst is om de adem zo laag mogelijk te brengen en de frequentie naar beneden.

Door een paar keer per dag rust te nemen en een paar minuten op de ademhaling te concentreren, kunnen we onszelf al een krachtig herstelmoment geven.

Er zijn diverse apps die daarbij kunnen ondersteunen. Voor mij werkt 'The Breathing App' heel goed, die helpt je om een ritme van 4 seconden inademen en 6 seconden uitademen vast te houden. Als je daarbij ook je neusvleugels wat naar buiten duwt, zul je merken dat je automatisch naar je buik ademt.

Gun je zelf een paar van dit soort 3-minuten-herstelmomenten per dag en je zult merken dat je lichaam leert om rustiger en lager te ademen.

Vanuit het kraaiennest

Wat ziet de uitkijk zoal op ons afkomen?

Wintervaren met de Ikigai - Winter in de Biesbosch, een goed gesprek, warme chocomel en een goede lunch. We varen uit op 16 januari, 27 februari en 27 maart. Voor meer info en aanmelden: geenmanoverboord.nl

Training Psychologische Veiligheid bij Alba-academie in 2026. Voor meer info, data en aanmelden kijk op de website van Alba-academie.

Workshop Leiden vanuit Mannelijke Kracht: op 10-12 december 2025. Voor meer info en aanmelden kijk op de website van De School voor Transitie.

Gun je iemand anders ook deze inspiratie? Stuur deze Inspiratiebrief dan door!

Krijg je deze brief van iemand doorgestuurd en wil je vaker geïnspireerd raken? Meld je dan hier aan! Aanmelden nieuwsbrief. Dankjewel! En welkom!